Cytaty pochodzą z książki Jespera Juula - duńskiego terapeuty rodzin, autora wielu popularnych książek o rodzicielstwie. "Być mężem i ojcem" zdecydowałam się przeczytać nie tylko dlatego, że cenię autora. Również po tym, jak zobaczyłam podtytuł: „Książka dla niego”. Skoro adresatem jest płeć przeciwna i autor jest mężczyzną, to doskonała okazja, by spojrzeć na temat właśnie ICH oczami. Fragmenty książki wybrałam pod kątem tego, co dla nas – matek, partnerek, żon - może być ciekawe, warte przemyślenia. Choć przyznam, że niektóre myśli mogą okazać się niełatwe czy kontrowersyjne. Spójrzmy zatem, jak ONI to widzą.
Mężczyźni i ojcowie wczoraj i dziś
„Walka na płaszczyźnie społecznej odbywa się dzisiaj nie między mężczyznami a kobietami, ale między zniewieściałym mężczyzną a typem macho. Mężczyźni są oczywiście bardzo różni, ale wszystkich zdaje się łączyć jedna wspólna cecha: trudno im odkryć i zdefiniować swoją męskość. Wymagania „rynku” mogą wprowadzać ich w zakłopotanie. Z jednej strony bowiem kobiety lubią mężczyzn w typie macho lub złego chłopca (bad guy), z drugiej zaś skarżą się, kiedy mężczyzna nie jest dość wrażliwy i nie potrafi ich zrozumieć. Tymczasem gdy stara się on rozwinąć w sobie owe kobiece przymioty i przejąć się kobiecymi wartościami, często zderza się z oceną, że jako mężczyzna robi się nudny i mało pociągający”.
„Na młodych ojcach ciąży dzisiaj wielkie brzemię: żądanie, aby stanowili pozytywny wzór dla dzieci. Żądanie takie jest, niestety, niemożliwe do spełnienia. Faktycznie, rodzice są wzorem dla dzieci, ale być tylko pozytywnym wzorem – to niemożliwe. Rodzice – dobrzy czy źli – są zawsze punktem wyjścia i źródłem inspiracji dla dzieci”.
Mit matki
„Chciałbym w tym miejscu dotknąć pewnego mitu, który mówi, że matka jest dla dziecka ważniejsza niż ojciec. (…) Badania ostatnich dwudziestu lat nad rozwojem dzieci dowiodły, że dziecko nie preferuje matki kosztem ojca, jeśli tylko oboje rodzice są dla niego w równej mierze dostępni. W takim wypadku będzie budować jednakowo silną więź z obojgiem. Dlatego, abstrahując od karmienia piersią, ojciec jest dla dziecka tak samo ważny i kompetentny jak matka. Dziecko będzie czasami szukać kontaktu z jednym, a czasami z drugim rodzicem, i z obojgiem będzie równie szczęśliwe. Wszystko to, oczywiście, przy założeniu, że oboje rodzice są przy nim obecni".
Damski szowinizm
„Niektóre matki lubią myśleć, że są dla dziecka absolutnie niezastąpione – absolutnie i przez nikogo – zgodnie z mottem „Mamusia jest najlepsza”. Ten fenomen nazywa się damskim szowinizmem. Jeśli twoja partnerka zdradza taki sposób myślenia, nie oczekuj, że łatwo ustąpi ci miejsca, którego potrzebujesz, żeby realizować się jako ojciec, ani że sama z siebie odda ci część odpowiedzialności za dziecko. To wszystko będziesz musiał dopiero zdobyć”.
„Jeśli jesteś w stanie powiedzieć „nie” swojej matce, będziesz również potrafił zrobić to względem swojej partnerki. I będzie to szczególnie ważne dla twych synów, którzy dzięki temu zobaczą, że ich ojciec nie przytakuje stale swojej żonie, lecz potrafi także stawić jej opór i w razie potrzeby nie unika konfrontacji. (…) Mówię o tym, gdyż w ostatnich latach bardzo wielu mężczyzn próbuje całkowicie dostosować się do oczekiwań partnerek lub kobiet z ich najbliższego otoczenia. Takie usiłowania muszą w nieunikniony sposób prowadzić do katastrofy – i to nie tylko dla samego mężczyzny, ale również dla jego związku z kobietą".
„(…) ważne jest, abyś w odpowiednim czasie porozumiał się z partnerką w sprawie wolnej przestrzeni, której potrzebujesz na zbudowanie więzi z dzieckiem – przestrzeni, w której twoja partnerka nie będzie stała z tyłu, zasypując się radami. (…) Nie odmawiaj sobie jednak prawa do błędów. Nie osłabiają one Twojej pozycji jako rodzica, wręcz przeciwnie: pozwolą dziecku docenić twoją autentyczność i szczerość”.
Ojciec i matka - wartościowe różnice
„(…) dla dziecka jest bardzo ważne, aby mieć dwoje rodziców, którzy są od siebie różni. (…) Mówiąc krótko: inaczej doświadczają i interpretują rzeczywistość. I chociaż różnice te bardzo często utrudniają komunikację między nimi, są bardzo korzystne dla dzieci”.
Dbanie o związek i mężczyzna jako „minister miłości”
„(…) spotykam wielu sfrustrowanych ojców, którzy chcieliby w końcu nawiązać kontakt ze swoją ukochaną kobietą, ale zawsze wychodzi im naprzeciw tylko matka ich dziecka”.
„(…) pewna duńska seksuolożka zaproponowała kiedyś, żeby mężczyznom wyznaczyć pozycję rodzinnego ministra miłości. Kiedy pierwszy raz to usłyszałem, wydało mi się to zabawne. Potem jednak uświadomiłem sobie, że to nie tylko dobry, ale wręcz bardzo dobry pomysł (…). powinniście postarać się o przywrócenie równowagi między wykonywaniem zadań rodzicielskich a życiem w parze. (…) Przywrócenie tej równowagi powinno być zadaniem ministra miłości. Pamiętaj: najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla swojego dziecka, jest troska o związek z jego matką”.
„Całkiem mądrze byłoby, gdyby mężczyzna uważał związek z partnerką za swoje pierwsze dziecko. Jaki minister miłości ma za zadanie zapewnić, żeby jego drugie dziecko nie rozwijało się kosztem pierwszego”.
Podział obowiązków w domu
„Ale nawet jeśli jest to dla ciebie bardzo wygodne, posłuchaj lepiej mojej rady: nie pozwalaj obsługiwać się partnerce. Owszem, możesz zgadzać się na to od czasu do czasu, ale tylko wtedy, gdy masz pewność, że nie stoją za tym żadne ukryte oczekiwania i że nie będziesz musiał za to później zapłacić. Podział obowiązków w domu nie musi być doskonale równy, żeby związek dobrze funkcjonował. Lepiej jest, jeśli prace, których się podejmujecie, nie przeciążają was i odpowiadają wam w jakiś sposób. Warto też regularnie weryfikować podział ról i prac domowych (…)”.
Rola ojca
„Bycie ojcem to nie tylko budowanie intymnego związku między tobą i dzieckiem i spędzanie z nim czasu – to także kwestia przywództwa. W swoim życiu spotkałem może trzech – czterech mężczyzn, których określiłbym jako osobowości przywódcze. Od każdego z nich wiele się nauczyłem, choć z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że bardziej pouczające były te sytuacje, w których okazywali się bezradni i nie wiedzieli, co robić, niż te, kiedy mieli pełną kontrolę nad biegiem wypadków”.
„Dlaczego ojcowie są tacy ważni dla nastoletnich i dorosłych dzieci? Odpowiedź jest prosta: dzieci w tym wieku, źle się czują, gdy widzą, że rodzice są nieszczęśliwi z powodu ich trosk, a ponieważ matki mają częściej skłonność do takiej reakcji, więc ukrywają przed nimi swoje problemy, zwracając się raczej do ojca. Ojcowie są zatem szczególnie potrzebni dzieciom w trudnych sytuacjach, zakładając, że ich pomoc nie polega na powtarzaniu bezużytecznych umoralniających formułek.”
„(…) są to rzeczy, których ono [dziecko] najbardziej potrzebuje od ojca: po pierwsze świadomości, że cieszysz się nim takim, jakie jest, a po drugie, zaufania w jego siły. Jeśli tego od ciebie nie otrzyma, nie zbuduje mocnego poczucia własnej wartości”.
Męskim okiem
„(…) kobiety nie rozumieją, że powodem, dla którego mężczyzna tak dużo pracuje, jest potrzeba bycia kimś wartościowym dla swojej rodziny. Kobiety nie wiedzą tego, co my: że bez naszych rodzin cała nasza praca nie miałaby sensu.”
(...) kobiety mają określone oczekiwania względem mężczyzn. Wiele z nich jest sfrustrowanych tym, że nie doświadczają z ich strony bliskości ani uczuć, na których im zależy. Często żyją w przekonaniu, że mężczyźni coś przed nimi ukrywają, celowo nie dopuszczając ich do swojego życia wewnętrznego (...). Moje doświadczenie mówi mi jednak, że z mężczyznami jest jak ze sklepem: wszystko co można w nim dostać, leży na półkach. Nie należy zakładać, że na tyłach jest jeszcze ukryty jakiś magazyn z ekskluzywnymi towarami. A jednak kobiety często tak myślą. Mają skłonność, żeby wierzyć, że mężczyźni nie odkrywają przed nimi wszystkich kart. Fakty są jednak inne: dodatkowy magazyn często po prostu nie istnieje".
(Ostatni cytat jest mój ulubiony – trafna metafora komunikacji kobieta - mężczyzna😊)
Jesper Juul, "Być mężem i ojcem", Wydawnictwo MIND, 2012